Ideja o debeogradizaciji, odnosno decentralizaciji Srbije polako je počela da se aktuelizzuje krajem prošle godine, a inicijativa je potekla iz Kragujevca. Tu je održan i prvi sastanak predsednika tridesetak opština Šumadijsko – pomoravskog, Raškog, Podunavskog i regiona zapadnog dela Srbije. Sastanak je sazvao gradonačelnik Kragujevca Veroljub Stevanović, sa ciljem da se napokon jasno i glasno, što će reći javno, progovori o svekolikim nedaćama onog dela Srbije koja se prostire južno od Save i Dunava, a koji se u nešto širem istorijskom kontekstu tretira kao – šumadijski deo Srbije, i koji je decenijama unazad, poslednjih godina osobito, na marginama društvenih, ekonomskih, privrednih i političkih zbivanja i tokova u državi.
U Kragujevcu se intenzivno radi na političkom i programskom uobličavanju inicijative za decentralizaciju Srbije. Prvi sastanak održan je u Kragujevcu, drugi u Jagodini, a treći bi mogao biti u najskorije vreme održan u Valjevu gde će se raspravljati o tom političko-programskom dokumentu na skupova predsednika opština centralne Srbije.
O marginalizaciji tog šumadijskog dela Srbije u Kragujevcu, kao njegovom privrednom, obrazovnom, zdravstvenom, kulturnom i inom centru, govorkalo se što javno, što po kuloarima još odavno. Bilo je minulih godina i pokušaja da se problem zapostavljanja, zapuštanja i ekonomsko-privrednog propadanja Šumadije i unutrašnjosti Srbije aktuelizuje u široj domaćoj političkoj javnosti. Tako je, primerice, nakon petooktobarskih promena, ovde na inicijativu Koalicije Šumadija i uz podršku pojedinih nevladinih organizacija, usvojena Deklaracija o Šumadiji, koja je zagovarala decentralizaciju i regionalizaciju Srbije po, kako je tada isticano, zapadnim standardima.
Ta deklaracija je u najkraćem zagovarala podelu Srbije na nekoliko regiona, među kojima bi bila i Šumadija, a koji bi, pored izvršne, imali i zakonodavnu vlast, raspolagali pokretnom i nepokretnom imovinom na svojoj teritoriji… Inicijative i ideje koje je zagovrala Deklaracija o Šumadiji zagubile su se u poslednje tri-četiri godine u metežu na srbijanskoj političkoj sceni, a danas ih se sećaju samo najuporniji hroničari šumadijskih (ne)prilika.
Ideja o debeogradizaciji, odnosno decentralizaciji Srbije ponovo je aktuelizovana krajem prošle godine na inicijativu vodeći ljudi te koalicije Zajedno za Kragujevac a koji čine ovdašnji organi SPO, Narodne demokratske stranke, Socijaldemokratske i Lige za zaštitu privatne svojine). Još tokom kampanje za minule lokalne izbore javno je isticano da su ekonomsko-privredno-socijalne nedaće Šumadije najvećim delom uzrokovane odlukama političkih lidera iz “beogradskog kruga dvojke”.
Tako je lansirana “šumadijska inicijativa” kojom je tražena, i traži se još uvek demokratizacija i decentralizacija države. Prvi sastanak predsednika tridesetak opština iz unutrašnjosti Srbije u Kragujevcu, na kojem su ponovljeni negativni stavovi o “političkim liderima iz beogradskog kruga dvojke” i “beogradizacija Srbije”, prvi je i po mnogima presudni korak u realizaciji inicijative Zajedno za Kragujevac o neophodnosti decentralizacije i regionalizacije Srbije.
Koliko će predstojeći potezi “zajedničara” u realizaciji rečene inicijative biti uspešni, ostaje da se vidi. Mora se, međutim, konstatovati da su dobili “vetar u leđa”, odnosno donekle uslovno rečeno, podršku većine čelnika lokalnih zajednica u centralnoj Srbiji, što predstavlja politički “kapital” koji na duži rok neće moći da ignorišu ni politički lideri iz “beogradskog kruga dvojke”, ni republička administracija, ma ko njome rukovodio.
Valja ovom prilikom napomenuti da aktuelna inicijativa o decentralizaciji Srbije, kao i ona koju su zagovarali potpisnici Deklaracije o Šumadiji, ide u susret donošenju novog ustava Srbije. I nakon petooktobarskih promena, naime, naveliko je najavljivano donošenje novog republičkog ustava, od čega sve do danas nije bilo ništa. Novi ustav Srbije je opet jedan od prioriteta na domaćoj političkoj sceni, s time što Šumadija i centralna Srbija sada u susret donošenju najvišeg državnog pravnog akta idu sa znatno jačim adutima, no u vreme Deklaracije o Šumadiji.
Inicijativu o decentralizaciji Srbije, pri čemu Šumadiji treba vratiti njen nekadašnji značaj, sada, za razliku od vremena Deklaracije o Šumadiji, “guraju” predstavnici vlasti u Kragujevcu, koji za to, sudeći po “samitu” čelnika lokalnih zajednica južno od Save i Dunava, polagano pridobijaju i zvanične predstavnike naroda u centralnoj Srbiji, bez obzira na njihovu partijsku pripadnost, što je, još jedna prednost i poruka koje su od njega poslate.
bzira na njihovu partijsku pripadnost, što je, još jedna prednost i poruka koje su od njega poslate.
@@@
