KONDOMI

Premda naša zemlja spada u zemlje sa niskom prevalencijom HIV/AIDS-a epidemiološka situacija se može okarakterisati kao nepovoljna, sa tendencijom daljeg pogoršavanja, s obzirom na teške socijalno-ekononomske uslove kao i rizično ponašanje. S druge strane, preti vrlo izvesna opasnost od ekonomski uslovljene migracije iz zemalja istočne Evrope koje su već teško pogođene HIV epidemijom.
Na osnovu prijava i izveštaja dostavljenih Institutu za zaštitu zdravlja Srbije “Dr Milan Jovanović Batut” u R. Srbiji tokom 2004. godine registrovano je 75 novih slučajeva HIV infekcije, 38 slučajeva AIDS-a, dok je 17 osoba umrlo od AIDS-a.
Od 75 novoregistrovanih HIV pozitivnih osoba 10 je iz Vojvodine, 55 iz Beograda, dok su ostali iz centralne Srbije.
Ako se posmatra distribucija HIV infekcije po polu odnos polova je 57 muškaraca:18 žena (3:1), dok je prema uzrasnim kategorijama najveći broj slučajeva registrovan u grupi 30-49 godina (48 slučajeva ili 64%), a među mladima uzrasta 15-24 godine prijavljeno je 4 slucaja (5%).
60% HIV infekcija je prenešeno seksualnim putem .
Tokom 2004. godine registrovano je 18 HIV pozitivnih osoba (24%) sa neutvrđenim načinom transmisije, 8 slučajeva HIV infekcije (11%) kao rezultat zajednicke upotrebe pribora i igala kod intravenskih narkomana, 2 slucaja posttransfuzione HIV infekcije i 2 sluaja transmisije HIV-a sa majke na dete.
Od 17 osoba umrlih od AIDS-a, polovina je sa teritorije grada Beograda, a 3 osobe su iz Vojvodine. Po polnoj i uzrasnoj distribuciji 12 osoba je muškog pola , a najveći broj pripada uzrasnoj kategoriji 30-49 godina .
Ovogodišnjom kampanjom Omladina JAZAS-a obeležava desetogodišnjicu rada na prevenciji HIV/side i pomoći osobama koje žive sa ovom bolešću na teritoriji Srbije i Crne Gore. Provokativni vizuelni identitet ove kampanje, skreće pažnju na probleme koji se prožimaju kroz svakodnevni život i upozorava da je prevencija jedino sigurno sredstvo zaštite protiv ove bolesti.
Upotreba kondoma tj. neke forme kondoma, može se pratiti i nekoliko hiljada godina unazad kroz istoriju. Poznato je da su još drevni Egipćani oko 1000 godina pre Hrista koristili lanenu tkaninu u formi sličnoj kondomu radi zaštite od prenosa bolesti.
Od100 – 200 godina nove ere potiču najraniji dokazi upotrebe kondoma u Evropi i nalaze se kao prikazi na pećinskim crtežima u Francuskoj.
1500 godina nove ere – XVI vek objavljen je prvi zapis, tačnije opis i istraživanje upotrebe kondoma kao profilaktičkog sredstva, i to u italiji. Gabrijel Falopius (Gabrielle Fallopius) je tvrdio da je pronalazač lanenog zaštitnog prekrivača za penis i izvršio istraživanje na 1100 muškaraca koji su tu zaštitu koristili; nijedan od 1100 muškaraca se nije inficirao sifilisom. Pošto je korisnost kondoma priznata u zaštiti od infekcija, tek je nešto kasnije shvaćena njegova kontraceptivna uloga tj prevencija trudnoće.
Dalje u XVI veku su učinjena i prva poboljšanja kondoma kada je lanena tkanina prvo bivala natopljena u hemijski rastvor i sušena pre upotrebe i to su bili prvi spremicidi na kondomima.
U XVIII vek pojavili su se kondomi napravljeni od životinjskog creva . Ipak, oni su bili prilično skupi što je za nesrećnu posledicu imalo njihovu višekratnu upotrebu – jedan kondom se koristio po nekoliko puta. Ova vrsta kondoma je u to vreme opisivana kao “oklop protiv zadovoljstva a paukova mreža protiv infekcije”.
1844. godina Goodyear i Hancock su otpočeli masovnu proizvodnju kondoma napravljenog od vulkanizovane gume. Procesom vulkanizacije sirovu gumu orevođena je u jak i elastičan materijal.
1861. godina pojavio se prvi oglas o kondomima u američkim novinama kada je The New York Times objavio oglas za “Dr. Pauverove francuske zaštitnike” (u originalu – Dr. Power”s French Preventatives).
12 godina kasnije usvojen je Komstokov zakon nazvan po Antoniju Komstoku (Anthony Comstock). Ovaj zakon je učinio nelegalnim bilo kakvo reklamiranje bilo koje vrste kontraceptivnoh sredstva a takođe je dozvolio poštanskoj službi da konfiskuje kondome koji su se prodavali i slali poštom.
1880-te godine proizveden je prvi kondom od lateksa mada su ovakvi kodnomi postali široko dostupni tek tridesetih godina XX veka. Do 1935 1.5 miliona kondoma se proizvodilo svakog dana u Sjedinjenim Državama. Inače, lateks se pravi od soka iz drveta koje uglavnom raste u Aziji i Brazilu.
80-tih godina XX veka, kondome je prozvodilo tek nekoliko proizvođača mahom iz Sjedinjenih Američkih Država. 1987. japanski brend Kimono je postao dostupan potrošačima. Ovi kondomi su bili tanji i dobro lubrikovani a u reklami su naglašavali i zadovoljstvo a ne samo zaštitu.
90-tih je počela masovna proizvodnja najrazličitijih vrsta kondoma a takođe je tih godina prizveden i prvi poliuretanski kondom.
Do 1993 godišnja proizvodnja prirodnih lateks kondoma dostigla je cifru od 8.5 milijardi.
ski kondom.
Do 1993 godišnja proizvodnja prirodnih lateks kondoma dostigla je cifru od 8.5 milijardi.
@@@