Godišnjica Drugog zasedanja Antifašističjkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije već davno nije događaj koji privlači pažnju. Država koja je tada nastala, 1943. godine sada je već stvar istorije. S druge strane, odluke koje su donete tokom zasedanja u bosanskom gradiću Jajcu, utkane su u stvarnost novih država koje su nastale raspadom SFRJ. Ne samo da je svaja od tih država nastala u granicama odrežen9im na Drugom zasedanju AVNOJ-a, već su i sve sačuvale republikansko uređenje.
Ako neki i nisu zaboravili praznično obeležje ovog datuma, za većinu ono je definitivno otišlo u prošlost. Istorijske knjige kažu da je u prisustvu 142 većnika iz svih krajeva Jugoslavije, izuzev Makedonije i Sandžaka, u noći između 29. i 30. novembra 1943. godine u bosanskom gradiću Jajcu doneta Deklaracija Drugog zasedanja AVNOJ-a. Ovo telo proglašeno je vrhovnim zakonodarnim i izvršnim organom. U funkciji nove skupštine, AVNOJ je doneo odluku o preuređenju nove Jugoslavije u federativnu državu koju čine ravnopravni narodi – Srbi, Hrvati, Slovenci, Makedonci i Crnogorci. Svaki narod dobio je svoju federalnu jedinicu, pri čemu je formirana i Bosna i Hercegovina. Tada su i određene granice republika koje su označene kao privremene, od njih će pet decenija kasnije nastati buduće granice između ex-jugoslovenskih republika. Oduzeta su sva ovlašćenja međunarodno priznatoj vladi Kraljevine Jugoslavije koja se nalazila u izbeglištvu u Londonu. U tekstu Deklaracije ta vlada opisana je kao izdajnička. Naložena je provera svih dokumenata koje su njeni ministri potpisali, radi poništenja ili ponovnog sklapanja. Kralju Petru zabranjen je povratak u zemlju.
Formiran je Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije i revolucionarna vlada, dok je za predsednika izabran Josip Broz Tito. Njemu je zbog zasluga u Narodno oslobodilačkoj borbi (NOB) AVNOJ dodelio naziv maršala Jugoslavije.
