od 1503. do smrti 1513. papa Julije II, najve?i pokrovitelj umetnosti medju poglavarima rimokatoli?ke crkve. Od Mikelandjela Buonarotija, svog bliskog prijatelja, naru?io je izradu fresaka u Sikstinskoj kapeli u Vatikanu, uklju?uju?i džinovski “Strašni sud”, od Bramantea rekonstrukciju crkve Svetog Petra u Vatikanu, a Rafael je oslikao njegove privatne odaje.
>>>1560. – Umro je francuski kralj Fransoa II, koji je vladao samo godinu dana. Na prestolu ga je istog dana nasledio brat Šarl IX, za vreme ?ije su vladavine po?eli verski ratovi rimokatolika i hugenota.
>>>1791. – Umro je austrijski kompozitor Volfgang Amadeus Mocart, jedan od najgenijalnijih u istoriji muzike. Posle preseljenja iz rodnog Salcburga u Be? bio je okružen spletkama zavidljive i stvarala?ki jalove dvorske muzi?ke kamarile i finansijski je krahirao.
>>>1839. – Ro?en je ameri?ki konji?ki oficir Džordž Armstrong Kaster, koji je kao komandant Sedme konji?ke divizije predvodio vojnu kampanju sedamdesetih godina 19. veka protiv indijanskih plemena u Kanzasu, Dakoti i Montani, sprovode?i politiku etni?kog ?iš?enja i genocida vlade SAD nad Indijancima. Poginuo je u junu 1876. u bici kod Litl Big Horna, kad su Sijuksi pod komandom poglavice “Ludog Konja”, uništili deo Sedme konji?ke i ubili sva 264 ameri?ka vojnika koja su u?estvovala u bici.
>>>1867. – Ro?en je poljski državnik, maršal Jozef Klemens Pilsudski, prvi predsednik Poljske od 1918. do 1922. i inicijator rata protiv sovjetske Rusije 1920. i 1921. Uspostavio je 1926. vojnu diktaturu i držao je vlast do smrti 1935.
>>>1870. – Umro je francuski pisac Aleksandar Dima Otac, jedan od za?etnika feljtonisti?kog romana. Najpre se istakao romanti?nim dramama “Anri III i njegov dvor”, “Antoni”, “Kula Nel”, “Kin”. Pisao je i komedije, ali je svetsku slavu stekao mnogobrojnim romanima s motivima iz francuske istorije: “Tri musketara”, “Grof od Monte Hrista”, “Kraljica Margo”, “Dvadeset godina posle”, “Kralji?in ?erdan”, “Crna lala”.
>>>1890. – Rodjen je austrijski filmski režiser Fric Lang, jedan od najzna?ajnijih predstavnika ekspresionizma, majstor atmosfere sa izrazitim ose?anjem za vizuelnu naraciju. Pred nacistima je izbegao u SAD, a krajem pedesetih godina 20. veka došao je u Zapadnu Nema?ku u kojoj je ostao do smrti 1976. Filmovi: “Umorna smrt”, “Doktor Mabuze”, “Nibelunzi”, “Kockar”, “Metropolis”, “Ubica M”, “Testament doktora Mabuzea”, “Samo jednom se živi”, “Na divljem zapadu”, “I dželati umiru”, “Žena u prozoru”, “Ministarstvo straha”, “Ran? prokletih”, “Ljudska želja”, “Dok grad spava”, “Izvan svake sumnje”, “Tigar iz Ešnapura”, “Indijski nadgrobni spomenik”, “Hiljadu o?iju doktora Mabuzea”.
>>>1901. – Ro?en je ameri?ki režiser, autor stripova, filmski animator i producent Volter Ilajas Dizni, poznat kao Volt Dizni, tvorac modernog crtanog filma, dobitnik 29 Oskara. Put ka slavi otvoren mu je 1920. kad je osmislio lik Miki Mausa. Njegovi crtani filmovi “Snežana i sedam patuljaka”, “Pepeljuga”, “Petar Pan”, “Bambi”, “Pinokio”, “Alisa u zemlji ?uda” i stripovi “Paja Patak”, “Tri praseta” i drugi i sada su popularni širom sveta. Prema njegovoj zamisli uredjeni su zabavni parkovi “Diznilend” u Kaliforniji i “Diznivorld” u Floridi.
>>>1906. – Ro?en je ameri?ki filmski režiser austrijskog porekla Oto Premindžer, pionir u primeni “širokog platna”, koji je iskazao dubok smisao za analizu ljudskih karaktera. Filmovi: “Laura”, “Andjeosko lice”, “Karmen Džons”, “Reka bez povratka”, “?ovek sa zlatnom rukom”, “Sv. Jovanka”, “Bura nad Vašingtonom”, “Dobar dan tugo”, “Porgi i Bes”, “Anatomija jednog ubistva”, “Egzodus”, “Kardinal”.
>>>1926. – Umro je francuski slikar Klod Oskar Mone, jedan od osniva?a impresionizma. Prema njegovoj slici “Impresija, izlazak sunca”, izloženoj 1874. u Parizu, naziv je dobio ceo slikarski pravac, ?iji je Mone bio najdosledniji i najuticajniji predstavnik. Izvršio je ogroman uticaj na evropsko slikarstvo.
>>>1927. – Ro?en je tajlandjanski kralj Bumipon Adundjade, koji je na presto stupio 1946. kao Rama IX.
>>>1929. – Ukinuti su “Jugoslovenski soko”, “Hrvatski soko”, “Orao” i “Srpski soko” i stvorena je “Viteška organizacija Soko Kraljevine Jugoslavije”.
>>>1940. – Umro je ?eški violinista i kompozitor Jan Kubelik, koji je javno po?eo da nastupa ve? u osmoj godini života, stekavši ugled jednog od najve?ih violinskih virtuoza svog vremena. Dela: “Ameri?ka simfonija u a-molu”, šest koncerata za violinu i orkestar, simfonijske varijacije za violinu i kamerni orkestar, kra?e kompozicije za violinu i klavir.
>>>1943. – Velika Britanija je u Drugom svetskom ratu zvani?no otkazala pomo? ?etnicima Draže Mihailovi?a, tvrde?i da on saradjuje sa okupatorom.
>>>1952. – U Beogradu je osnovan Muzej Nikole Tesle, koji je otvoren 20. oktobra 1955. Muzejska postavka sadrži više od 150.000 dokumenata, modele aparata, patente, makete, biblioteku i mnoštvo knjiga i ?lanaka objavljenih o genijalnom srpskom nau?niku i njegovom stvaralaštvu.
>>>1956. – Britanske i francuske trupe po?ele su povla?enje iz Egipta u Sueckom ratu.
>>>1962. – SAD i ŠSR postigli su dogovor o miroljubivom koriš?enju vasione.
>>>1967. – Umro je srpski klasi?ni filolog Miloš ?uri?, ?lan Srpske akademije nauka i umetnosti, predsednik Srpske književne zadruge i urednik ?asopisa “Živa antika”, jedan od najve?ih svetskih helenista 20. veka. Objavio je više od 200 radova iz klasi?ne književnosti i filozofije.
>>>1977. – Egipat je prekinuo odnose sa Sirijom, Libijom, Alžirom, Irakom i Južnim Jemenom, arapskim zemljama koje su se žestoko usprotivile zapo?etom mirovnom procesu izmedju Egipta i Izraela.
>>>1978. – U Iranu je izbio talas protesta protiv šaha Reze Pahlavija, koje su podstakle islamske verske vodje, a zbog štrajkova proizvodnja nafte gotovo je prepolovljena.
>>>1983. – Umro je ameri?ki filmski režiser Robert Oldri?, koji je snimao trilere, vesterne, filmove strave, psihološke drame i komedije. Filmovi: “Šta se dogodilo s Bebi Dzejn?”, “Vera Kruz”, “Apa?”, “Dvanaest žigosanih”, “Poljubac smrti”, “Tiho, tiho Šarlota”, “Zatvorski krug”, “Veliki nož”, “Poslednji sumrak”, “Po zakonu i pendreku”, “Legenda o Lajli Kler”, “Grisomova banda”, “Ubistvo sestre Džordž”, “Zatvorsko dvorište”.
>>>1991. – Hrvatski sabor opozvao je Stjepana Mesi?a iz Predsedništva SFRJ, koji je tim povodom izjavio: “Mislim da sam obavio zadatak – Jugoslavije više nema”.
>>>1995. – Armija Šri Lanke zauzela je Džafnu, grad na istoimenom poluostrvu, koji je pet godina bio glavno uporište tamilskih pobunjenika.
>>>1995. – Šef španske diplomatije Havijer Solana zvani?no je preuzeo položaj generalnog sekretara NATO, kao prvi Španac na ?elu zapadnog saveza.
>>>1996. – Predsednik SAD Bil Klinton naimenovao je Madlen Olbrajt za prvu ženu državnog sekretara [šef diplomatije] u ameri?koj istoriji.
>>>2002. – Na sastanku u Oslu, lideri Šri Lanke i tamilskih pobunjenika postigli su dogovor o na?inu vladanja ostrvskom državom posle 19 godina gradjanskog rata.
>>>2003. – U eksploziji bombe koju je u prigradskom vozu na jugu Rusije nedaleko od ?e?enije aktivirala islamska teroristkinja-samoubica, poginulo je najmanje 46 ljudi.
ije nedaleko od ?e?enije aktivirala islamska teroristkinja-samoubica, poginulo je najmanje 46 ljudi.
@@@
